Kitapları okuduktan sonra aklımızda kalanlarla başka bir ifadeyle bize kattıklarını yansıtma işlemine kitap özeti çıkarmak denir. Gözümüzde büyüteceğimiz kadar zor bir iş olmamakla birlikte etkili bir özet çıkarmak istiyorsak yüksek hassasiyet içeren bir çalışma yapmalıyız.

Öncelikle özete başlamadan yapacağın işi değerlendirme, yazma ve kontrol olarak üç dala ayırmalısın. Hepsinden önce mutlaka bilmen gereken bazı kurallar var eğer bu kuralları göz ardı edecek olursan özetin eksik kalacaktır.

Eğer özetinin farklı ve dikkat çekici olmasını istiyorsan hikayeye farklı bir bakış açısı katabilirsin. Özetler genelde ortak bir bakış açısı vardır. Bunun dışına çıkarak hikayenin sonunu tahmin etmeyi zorlaştıracak, okuyucunun merakını uyanık tutacak bir bakış açısıyla özetini oluşturabilirsin.

Değerlendirme kitap özeti çıkarmada ilk aşamadır. Elindeki kitabı dikkatlice okuyup bir taslak oluşturulan aşamadır. Okunulan kitabın doğrudan özetlenmeye çalışması başarısız bir özetin ilk basamağıdır. Önce okumak sonra detaylı bir inceleme çalışması yapmak ve özet taslağı oluşturmak gerekir.

Belirlenen hedef doğrultusunda kitabın ana hatları üzerine bir özet oluşturmalısın. Özeti çıkarırken kitabın vermek istediği mesajı paylaşmayı asla unutmamalısın. Okuyucuya karşı her zaman açık olmalı özetin kapmasını belirttikten sonra ifadelerinde bol bol ”yazar bunu ifade eder” şeklinde dolaylamaları bol bol kullanmalısın. Kendi kişisel görüşlerine yer vermekten kaçınmalısın çünkü sen bir eleştiri yazısı değil kitap özeti yazıyorsun.

Hedefte kitapla özetin tutarlılığını, dengesini sağlamış olmayı bulundurmalısın. Çıkardığın özet ve kitap mutlaka ama mutlaka tutarlı olmalıdır. Yazdığınız özetin sağlamlığı açısından bir başkasına göstermek, fikirlerini almak değerlendirme aşamasında bolca yardım sağlayacaktır.